top of page

Ateroskleroz Nedir ?

Ateroskleroz, arterlerde plak adı verilen yağ, kolesterol, kalsiyum ve diğer maddelerin birikmesi ve arter duvarlarının daralması veya tıkanması sonucu oluşan kronik bir arter hastalığıdır. Ateroskleroz, genellikle damar sertliği olarak da adlandırılır.

Aterosklerozun ana süreci şu şekildedir:

images.jpg
  1. Plak Birikimi: İlk aşamada, arter duvarında zarar görmüş bir alan oluşur. Bu hasar genellikle yüksek tansiyon, sigara içme, yüksek kolesterol düzeyleri veya inflamasyon gibi faktörler nedeniyle meydana gelebilir. Hasarlı bölge, kan dolaşımında bulunan yağlar, kolesterol ve diğer maddelerin biriktiği bir yer haline gelir.

  2. Plak Oluşumu: Bu birikim, plak adı verilen yağlı bir madde tabakası oluşturur. Plaklar zamanla büyüyebilir ve arter içindeki boşluğu daraltabilir.

  3. Trombositlerin Birikimi: Hasar görmüş arter duvarı, plaklar üzerine yapışan kan pulcukları olan trombositlerin birikimine neden olabilir. Bu, plakların daha da büyümesine ve tıkanıklığa yol açabilir.
     

Sonuç olarak, ateroskleroz arterlerin sertleşmesine, daralmasına ve tıkanmasına neden olabilir. Bu durum, kan akışını engelleyebilir ve vücudun farklı bölgelerine yeterli oksijen ve besin maddesi taşımasını zorlaştırabilir. Ateroskleroz, kalp krizi, felç, periferik arter hastalığı ve diğer ciddi kardiyovasküler sorunların başlıca nedenlerinden biridir.

Aterosklerozun gelişimi yavaş ve ilerleyici bir süreçtir. Erken teşhis ve tedavi önemlidir. Ayrıca, yaşam tarzı değişiklikleri, düzenli egzersiz yapma, sağlıklı beslenme ve sigara içmeme gibi önleme stratejileri, ateroskleroz riskini azaltabilir. Tedavi, genellikle ilaçlar, angioplasti ve stent yerleştirme veya koroner arter bypass greft cerrahisi gibi prosedürleri içerebilir.

Ateroskleroz Belirtileri

Aterosklerozun belirtileri, damarların daralma veya tıkanma derecesine, hangi damarların etkilendiğine ve kişinin genel sağlık durumuna bağlı olarak değişebilir. Ateroskleroz belirtileri arasında şunlar bulunabilir:

6086a6f1c9de3d1958751f11.webp
  1. Angina (Göğüs Ağrısı): Ateroskleroz, koroner arterlerdeki plak birikimi nedeniyle kalp kasının yeterli oksijen alamamasına neden olabilir. Bu durum, angina olarak adlandırılan göğüs ağrısına yol açabilir. Angina genellikle fiziksel aktivite sırasında veya stres anlarında ortaya çıkar.

  2. Nefes Darlığı: Ateroskleroz, akciğerlere yeterli oksijen taşıyamayan kalbin neden olduğu nefes darlığına yol açabilir. Bu belirti, fiziksel aktivite veya dinlenme sırasında görülebilir.

  3. Felç (İnme): Ateroskleroz, beyne kan akışını etkileyen damar tıkanıklığına neden olabilir. Bu durum, inme riskini artırır ve inme sonucu ortaya çıkan semptomlar arasında felç, konuşma güçlüğü veya vücudun bir tarafında güçsüzlük bulunur.

  4. Bacak Ağrısı ve Topallama: Periferik arter hastalığı, ateroskleroz nedeniyle bacaklara yeterli kan akışının engellenmesi sonucu bacak ağrısı ve topallamaya yol açabilir.

  5. Anjiyina (Karın Ağrısı): Ateroskleroz, bağırsaklara kan akışını engelleyebilir ve bu, karın ağrısı veya anjiyina adı verilen bir duruma neden olabilir.

  6. Cilt Sorunları: Ateroskleroz, ciltte yaraların iyileşmesini zorlaştırabilir ve soğuk havalarda eller ve ayaklar arasında ciltte renk değişikliklerine yol açabilir.

  7. Yorgunluk ve Halsizlik: Ateroskleroz, yetersiz oksijen ve besin maddesi taşınması nedeniyle genel yorgunluk ve halsizlik hissine neden olabilir.
     

Unutulmaması gereken önemli bir nokta, aterosklerozun başlangıçta belirtiler üretmemesi veya hafif semptomlarla kendini göstermesidir. Bu nedenle, risk faktörleri taşıyan veya ateroskleroz gelişimi olasılığı olan kişilerin düzenli sağlık kontrolü yaptırmaları önemlidir. Erken teşhis ve tedavi, ciddi komplikasyonları önlemeye yardımcı olabilir.

Ateroskleroz Tedavisi ve İlaçlar

Aterosklerozun tedavisi, hastalığın ilerlemesini yavaşlatmayı, belirtileri hafifletmeyi ve komplikasyonları önlemeyi amaçlar. Tedavi planı, hastanın sağlık durumuna, aterosklerozun şiddetine ve etkilediği damarlara göre kişiselleştirilir. Ateroskleroz tedavisinde kullanılan bazı ana yaklaşımlar ve ilaçlar şunlar olabilir:

ateroskleroz-damar-sertligi-nedir.jpg
  1. Yaşam Tarzı Değişiklikleri:

    • Sağlıklı Beslenme: Düşük yağlı, düşük tuzlu, yüksek lifli bir beslenme planı benimsemek.

    • Düzenli Egzersiz: Fiziksel aktiviteyi artırmak, kiloyu kontrol altında tutmak ve kan basıncını düşürmek için önemlidir.

    • Sigara İçmeme: Sigara içmek ateroskleroz riskini artırır, bu nedenle sigara bırakma önemlidir.

    • Alkol Sınırlaması: Alkol tüketimini sınırlamak veya bırakmak, ateroskleroz riskini azaltabilir.

    • Kolesterol Kontrolü: Kolesterol düzeylerini kontrol etmek ve gerektiğinde ilaçlarla düşürmek.

  2. Kan Basıncı Kontrolü: Yüksek tansiyon (hipertansiyon), ateroskleroz riskini artırabilir. Kan basıncını düşürmek için ilaçlar reçete edilebilir.

  3. Kolesterol İlaçları:

    • Statınlar: Kolesterol düşürücü ilaçlar olan statinler, kolesterol seviyelerini düşürerek plak birikimini azaltabilir.

    • Fibratlar: Fibratlar, trigliserit seviyelerini düşürerek ateroskleroz riskini azaltabilir.

    • Nikotinik Asit: Nikotinik asit, kötü kolesterol (LDL) seviyelerini düşürmeye yardımcı olabilir.

    • Reçetesiz İlaçlar: Ayrıca, doktorların reçete ettiği ve reçetesiz satılan kolesterol ilaçları bulunur.

  4. Kanı İnceltici İlaçlar: Aspirin ve diğer kanı inceltici ilaçlar, kan pıhtılarının oluşmasını önlemeye yardımcı olabilir.

  5. Anjiyoplasti ve Stent Uygulaması: Cerrahi bir prosedür olan anjiyoplasti, daralmış arterleri açmak için kullanılabilir. Stent, arterin iç yüzeyini desteklemek için yerleştirilir.

  6. Koroner Arter Bypass Greft Cerrahisi (CABG): İleri ateroskleroz vakalarında kullanılan bir cerrahi prosedürdür. Bypass ameliyatı ile daralmış arterler atlanır ve kan akışı yeniden sağlanır.
     

Tedavi planı, hastanın tıbbi geçmişi, risk faktörleri ve aterosklerozun şiddetine bağlı olarak değişir. Tedaviye erken başlamak, ciddi komplikasyonları önleme açısından önemlidir. Ayrıca, bir sağlık profesyonelinin rehberliğinde ve düzenli izlemi altında olmak, ateroskleroz tedavisinin etkili bir şekilde yönetilmesine yardımcı olur.

bottom of page