A
B
C
D
E
F
G
H
I
J
K
L
M
N
O
P
R
S
T
U
V
Y
Z
A
B
C
D
E
F
G
H
I
J
K
L
M
N
O
P
R
S
T
U
V
Y
Z
Addison Hastalığı
Nedir ?
Addison hastalığı, adrenal bezlerin yetersiz hormon üretimi ile karakterize edilen bir endokrin bozukluktur. Adrenal bezler, böbrek üstü bezleri olarak da bilinen küçük bezlerdir ve vücuttaki stresle başa çıkma, tuz-su dengesini kontrol etme ve enerji düzenleme gibi önemli işlevlere sahiptir. Addison hastalığı, bu bezlerin kortizol ve aldosteron gibi hayati hormonları yeterince üretememesi durumunu ifade eder.
Belirtileri
-
Sürekli yorgunluk ve halsizlik
-
Ciltte koyulaşma (özellikle avuç içi, yara izleri)
-
Düşük tansiyon, ani ayağa kalkınca baş dönmesi
-
İştahsızlık ve kilo kaybı
-
Mide bulantısı, kusma ve karın ağrısı
-
Tuz isteği artışı
-
Depresyon, kaygı ve sinirlilik
Teşhis
-
Kan Testleri: Kortizol düşük, ACTH yüksek; sodyum düşük, potasyum yüksek.
-
ACTH Uyarı Testi: Kortizol artışı yetersizse tanıyı destekler.
-
Adrenal Antikor Testi: Otoimmün nedenleri tespit eder.
-
Görüntüleme: Adrenal bezlerin hasarını değerlendirmek için BT veya MR.
Sebepleri
-
Otoimmün Nedenler: Bağışıklık sisteminin adrenal bezlere saldırması (otoimmün adrenalit).
-
Enfeksiyonlar: Tüberküloz, mantar enfeksiyonları (ör. histoplazmoz) ve HIV/AIDS.
-
Genetik Hastalıklar: Doğuştan adrenal hiperplazi, adrenolökodistrofi gibi kalıtsal durumlar.
-
Tümörler ve Metastazlar: Adrenal bez tümörleri veya diğer organlardan yayılan kanserler.
-
Kan Damarı Problemleri: Adrenal bezlerde kanama veya damar tıkanıklıkları.
-
İlaçlar ve Tedaviler: Kortikosteroidlerin aniden bırakılması, ketokonazol gibi ilaçların etkileri.
Tedavisi
-
Hormon Replasman Tedavisi:
-
Kortizol eksikliği için hidrokortizon veya prednizon.
-
Aldosteron eksikliği için fludrokortizon.
-
-
-
Adrenal Kriz Yönetimi:
-
Acil durumlarda damar yoluyla hidrokortizon ve sıvı tedavisi.
-
Hastaların acil müdahale için hidrokortizon enjeksiyonu taşıması önerilir.
-
-
Yaşam Tarzı Düzenlemeleri:
-
Stresli durumlarda ilaç dozunun artırılması.
-
Tuz takviyesi gerekebilir.
-
-
Altta Yatan Sebebin Tedavisi:
-
Enfeksiyonlar, tümörler veya otoimmüniteye yönelik tedaviler uygulanır.
-
Bu tedavi genellikle ömür boyu sürer ve doktor takibi gerektirir.