top of page

Aort Anevrizması Nedir ?

Aort anevrizması, vücudun en büyük arteri olan aortun duvarında anormal bir şekilde genişlemesini ifade eden bir durumdur. Aort, kalpten çıkan ana atardamar olarak vücudun tüm bölgelerine oksijenli kan taşır. Aortun normalde belirli bir çapı vardır ve bu çap, vücutta dolaşan kanı etkili bir şekilde taşımasını sağlar. Ancak aort duvarında zayıflık veya hasar oluştuğunda, bu damarın duvarı genişlemeye başlar, buna anevrizma denir.

Aort anevrizmaları genellikle iki ana türe ayrılır:

aortanevrizmasibelirtilerijpg_c1ad.jpg
  1. Abdominal Aort Anevrizması (AAA): Bu tür anevrizma, karın bölgesindeki alt kısımda bulunan aortun duvarında oluşur. Genellikle 40 yaşın üzerindeki kişilerde görülür.

  2. Torasik Aort Anevrizması: Bu tür anevrizma, göğüs kafesi içinde yer alan aortun duvarında oluşur. Torasik aort anevrizmaları, aorta yakın bölgelerde bulunabilir ve ciddi komplikasyonlara yol açabilir.

Aort anevrizmalarının belirgin bir sebebi olmayabilir, ancak aşağıdaki faktörler riski artırabilir:

  • Aile geçmişi: Aort anevrizması öyküsü ailesel bir yatkınlığı işaret edebilir.

  • Sigara içme: Sigara içmek, aort duvarının zayıflamasına katkıda bulunabilir.

  • Hipertansiyon (yüksek tansiyon): Yüksek tansiyon, aort duvarını zorlar ve zayıflatabilir.

  • Ateroskleroz: Aort duvarındaki plak birikimi anevrizma riskini artırabilir.

  • Travma veya yaralanma: Aort duvarında hasara neden olan fiziksel travma, anevrizma gelişimini tetikleyebilir.

Aort anevrizmalarının genellikle belirtileri yoktur, bu nedenle teşhis erken dönemde yapılması zordur. Ancak anevrizma büyüdükçe veya komplikasyonlar geliştikçe ağrı, göğüs ağrısı, sırt ağrısı, solunum güçlüğü gibi belirtiler ortaya çıkabilir.

Tedavi seçenekleri, anevrizmanın boyutuna, konumuna ve hastanın genel sağlık durumuna bağlı olarak değişir. Küçük anevrizmalar sıkı takip altında tutulabilir, ancak büyüme eğilimindeyseler veya risk taşıdıkları düşünülüyorsa cerrahi müdahale veya endovasküler tedavi gerekebilir. Aort anevrizmalarının erken teşhisi ve tedavisi, ciddi komplikasyonların önlenmesine yardımcı olabilir.

Aort Anevrizması Türleri ve Sınıflandırma

  1. Abdominal Aort Anevrizması (AAA):

    • Abdominal aort anevrizması, aortun karın bölgesinde bulunan alt kısmında oluşur. Bu tür anevrizmalar en sık görülen türdür.

    • Sınıflandırma: Abdominal aort anevrizmaları, genellikle aortun alt bölgelerindeki anevrizmalar (infrarenal AAA) ve üst bölgelerindeki anevrizmalar (suprarenal AAA) olarak sınıflandırılabilir.

  2. Torasik Aort Anevrizması:

    • Torasik aort anevrizması, aortun göğüs kafesi içinde yer alan üst kısmında oluşur.

    • Sınıflandırma: Torasik aort anevrizmaları, aortun farklı bölümlerinde gelişebilir. Örneğin, yükselen aort anevrizması (ascending aortic aneurysm) veya düşen aort anevrizması (descending aortic aneurysm) olarak sınıflandırılabilir.

  3. Torakoabdominal Aort Anevrizması:

    • Bu tür anevrizma, aortun hem göğüs kafesi içindeki hem de karın bölgesindeki kısımlarını etkileyebilir. Bu, torasik ve abdominal bölgeleri içeren bir anevrizma türüdür.

  4. Bifurkasyon Aort Anevrizması:

    • Bu tür anevrizma, aortun bölünme noktasında (bifurkasyon) oluşur. Bifurkasyon, aortun alt kısmında aortik arterlerin iki ayrı bacağa ayrıldığı yerdir.

  5. False (Sahte) Anevrizma:

    • Sahte anevrizmalar, aort duvarındaki yırtılma sonucu oluşur. Bu yırtılma sonucu kan dışarı sızar ve çevre dokularla sınırlı bir anevrizma oluşturur.

Aort anevrizmaları ayrıca boyutlarına göre de sınıflandırılır. Tipik olarak, aortun normal çapı dikkate alınarak anevrizmalar şu şekilde sınıflandırılır:

  • Küçük Anevrizma: Aortun normal çapından belirli bir yüzdesi (genellikle 1.5 ila 2 katı) kadar genişlemişse.

  • Orta Anevrizma: Aortun normal çapından daha büyük, ancak belirli bir sınırın altında genişlemişse.

  • Büyük Anevrizma: Aortun normal çapından belirgin şekilde daha büyükse.

Aort anevrizmalarının boyutları tedavi yaklaşımını etkileyebilir. Genellikle büyüme eğiliminde olan veya belirli bir boyutun üzerine çıkan anevrizmalar daha yakından izlenir ve cerrahi müdahale gerekebilir. Aort anevrizmalarının türü ve boyutu, hastanın yaşına, genel sağlık durumuna ve diğer faktörlere bağlı olarak tedavi planını belirler.

Aort Anevrizması Nedenleri ve Risk Faktörleri

Aort anevrizmaları çeşitli nedenlere bağlı olarak gelişebilir ve bazı risk faktörleri anevrizma olasılığını artırabilir. Aort anevrizmasının nedenleri ve risk faktörleri şunlar olabilir:

aort-blog.jpg
  1. Ateroskleroz (Koroner Arter Hastalığı): Ateroskleroz, arter duvarlarında plak birikimi ve daralma oluşturan bir durumdur. Ateroskleroz, aort duvarında zayıflık ve hasar oluşturabilir, bu da anevrizma gelişimine yol açabilir.

  2. Genetik Faktörler: Aort anevrizmaları aile geçmişi ile ilişkilendirilmiştir. Aile geçmişi, genetik yatkınlığı işaret edebilir.

  3. Hipertansiyon (Yüksek Tansiyon): Yüksek tansiyon, arter duvarlarını zorlayarak zayıflatabilir ve aort anevrizması riskini artırabilir.

  4. Sigara İçme: Sigara içmek, aort duvarlarının zayıflamasına ve anevrizma riskinin artmasına katkıda bulunabilir.

  5. Yaş: Aort anevrizmaları genellikle yaşlı bireylerde daha yaygındır. Yaşla birlikte arterlerde zayıflama artabilir.

  6. Cinsiyet: Erkeklerde aort anevrizması riski kadınlara göre daha yüksektir.

  7. Damar Duvarı Hastalıkları: Marfan sendromu gibi damar duvarı hastalıkları, aortun zayıflamasına ve anevrizma olasılığının artmasına neden olabilir.

  8. Aort Enfeksiyonları: Aortun duvarına yayılan enfeksiyonlar, duvarın zayıflamasına ve anevrizma riskinin artmasına neden olabilir.

  9. Damar Duvarı Zayıflığı: Bazı bireylerde damar duvarının doğuştan zayıf olması, anevrizma gelişimine yatkınlığı artırabilir.

  10. Aort Yaralanmaları: Fiziksel travma, cerrahi müdahale veya aort yaralanmaları, aort duvarında hasar oluşturabilir ve anevrizma riskini artırabilir.
     

Aort anevrizmalarının çoğu belirtiler göstermez ve teşhisleri genellikle rastlantısal olarak yapılan görüntüleme testleri sırasında konur. Ancak anevrizmalar büyüdükçe veya yırtılma riski taşıdıklarında semptomlar ortaya çıkabilir. Risk faktörlerine sahip kişiler, düzenli sağlık kontrolü ve kan basıncı izlemesi yaparak anevrizma teşhisini ve erken müdahalesini kolaylaştırabilirler. Aort anevrizmalarının boyutları, risk faktörleri ve hastanın yaşına göre tedavi yaklaşımı belirlenir.

Aort Anevrizması Belirtileri ve Semptomları

Aort anevrizmasının belirtileri ve semptomları genellikle anevrizmanın boyutuna, konumuna ve büyüme hızına bağlı olarak değişebilir. Aort anevrizması erken dönemde genellikle belirti vermez, bu nedenle teşhis rastlantısal olarak yapılan görüntüleme testleriyle konabilir. Ancak anevrizma büyüdükçe veya komplikasyonlar geliştiğinde aşağıdaki belirtiler ve semptomlar ortaya çıkabilir:

  1. Sırt Ağrısı veya Göğüs Ağrısı:

    • Torasik aort anevrizması olan kişiler göğüs veya sırt ağrısı yaşayabilirler. Bu ağrı, anevrizmanın büyüklüğüne ve konumuna bağlı olarak değişebilir.

  2. Solunum Sorunları:

    • Torasik aort anevrizması olan kişiler, nefes alırken güçlük çekebilirler. Bu, büyüyen anevrizma basınç yaparak soluk borusuna baskı yapabileceğinden kaynaklanabilir.

  3. Yutma Sorunları:

    • Torasik aort anevrizması, yemek yeme veya yutma sürecini zorlaştırabilir.

  4. Ses Değişiklikleri:

    • Torasik aort anevrizmasının yakınında yerleşmişse, ses tellerine baskı yapabilir ve ses değişikliklerine yol açabilir.

  5. Karın Ağrısı veya Şişlik:

    • Abdominal aort anevrizması olan kişiler karın ağrısı veya şişlik yaşayabilirler. Bu semptom, anevrizmanın büyüklüğüne bağlı olarak değişebilir.

  6. Dolaşım Sorunları:

    • Aort anevrizmaları, damar duvarının zayıflamasına neden olarak vücutta kan akışının düzensizleşmesine yol açabilir. Bu durum soğuk eller ve ayaklar gibi dolaşım sorunlarına neden olabilir.

  7. Baş Dönmesi veya Bilinç Kaybı:

    • Aort anevrizmasının yırtılması durumunda iç kanama olabilir ve bu da baş dönmesi, bayılma ve şok gibi acil belirtilere neden olabilir.

Unutmayın ki aort anevrizmalarının çoğu belirti vermez ve teşhis edilmesi rastlantısal bir bulgu olabilir. Ancak belirtiler veya risk faktörleri varsa, derhal bir sağlık profesyoneline başvurmak önemlidir. Erken teşhis ve tedavi, aort anevrizmasının ciddi komplikasyonlarını önlemeye yardımcı olabilir. Belirtiler veya risk faktörleri hakkında endişeleriniz varsa, bir doktora danışmanız önemlidir.

Aort Anevrizması Tedavisi ve İlaçları

  1. Düzenli İzlem (Takip):
    Küçük boyutlu aort anevrizmaları (örneğin, 4.0 cm'den daha küçük) sıklıkla cerrahi müdahale gerektirmezler. Bu tür anevrizmalar, düzenli tıbbi izlem altında tutulur. Hastanın kan basıncı, kolesterol seviyeleri ve risk faktörleri düzenli olarak değerlendirilir. Görüntüleme testleri (örneğin, bilgisayarlı tomografi veya ultrason) anevrizmanın büyüme hızını izlemek için kullanılır.

  2. Cerrahi Müdahale (Aort Anevrizmasının Onarımı):
    Büyüklüğü veya riski yüksek anevrizmalar cerrahi müdahale gerektirebilir. Cerrahi onarım, anevrizma ile ilgili aort bölgesini düzelten veya değiştiren bir işlemi içerebilir. Cerrahi seçenekler şunları içerebilir:

    • Aort Anevrizmasının Açık Onarımı: Anormal aort bölgesi çıkarılır ve yerine bir sentetik greft (tüp) yerleştirilir. Bu işlem aortun tamirini sağlar.

    • Endovasküler Onarım (Stent Greft): Bu minimal invaziv bir işlemdir. Bir kateter yoluyla anevrizmanın içine bir stent greft (tüp) yerleştirilir, böylece anevrizmanın iç duvarına baskı yapar ve kanın normal akışını sağlar. Bu seçenek genellikle açık cerrahiye göre daha az invazif bir seçenektir.

  3. İlaç Tedavisi:
    İlaçlar, anevrizmanın büyümesini yavaşlatmaya veya komplikasyon riskini azaltmaya yardımcı olabilir. Özellikle yüksek tansiyon veya yüksek kolesterol gibi risk faktörlerinin kontrolü için ilaçlar kullanılabilir.

  4. Radyoterapi:
    Cerrahi veya endovasküler işlem uygulanamayan durumlarda, radyoterapi (özellikle torasik aort anevrizmaları için) düşünülebilir. Ancak bu tedavi seçeneği nadiren kullanılır ve genellikle diğer seçenekler başarısız olduğunda veya uygulanamadığında tercih edilir.

Tedavi seçenekleri, hastanın durumuna göre kişiselleştirilir. Aort anevrizması tedavisi, anevrizma boyutu, büyüme hızı, konumu ve hastanın genel sağlık durumu gibi faktörlere bağlı olarak değişebilir. Tedavi sonrası hastaların düzenli takip edilmesi önemlidir, çünkü anevrizma tekrar büyüyebilir veya başka komplikasyonlar gelişebilir. Bu nedenle, bir sağlık profesyonelinin önerilerine uymak ve düzenli kontrolleri ihmal etmemek önemlidir.

bottom of page