top of page

Akut Lenfoblastik Lösemi (ALL) Nedir?

Akut Lenfoblastik Lösemi (ALL), lenfosit adı verilen beyaz kan hücrelerinin aşırı üretildiği ve kontrolsüz büyüdüğü bir tür lösemi (kan kanseri)dir. Bu kanser türü, kemik iliği ve lenf bezlerinin hücresel bileşenlerinde ortaya çıkar. ALL, özellikle çocuklarda, ancak yetişkinlerde de görülebilir.

ALL'nin ana özellikleri şunlardır:

all.jpg
  1. Hücresel Köken:
    ALL, kemik iliğindeki lenfoblast adı verilen olgunlaşmamış lenfosit hücrelerinden kaynaklanır. Bu hücreler normalde bağışıklık sistemi işlevlerinde yer alır.

  2. Kontrolsüz Büyüme:
    ALL, lenfoblastlarının aşırı üretimine ve kontrolsüz büyümesine yol açar. Bu, kemik iliği, lenf bezleri ve diğer lenfoid dokuların normal işlevlerini bozar.

  3. Belirtiler:
    ALL'nin belirtileri anemi (kansızlık), trombositopeni (düşük trombosit sayısı), nötropeni (düşük nötrofil sayısı), genellikle ağrısız lenfadenopati (lenf bezlerinin şişmesi), halsizlik, kilo kaybı ve tekrarlayan enfeksiyonlar içerir.

  4. Çocuklarda ve Yetişkinlerde:
    ALL, çocuklarda en sık görülen lösemi türüdür ve tedavi sonuçları genellikle iyidir. Yetişkinlerde ise prognoz daha karmaşıktır.

  5. Tedavi:
    ALL tedavisi, kemoterapi, radyoterapi, hücresel tedaviler ve kemik iliği transplantasyonunu içerebilir. Tedavi yakından izlenmeli ve hastanın yaşına, genel sağlığına ve löseminin tipine göre uyarlanmalıdır.
     

ALL'nin nedeni tam olarak bilinmemekle birlikte, genetik faktörler, çevresel etkenler ve radyasyon gibi risk faktörleriyle ilişkilendirilir. ALL tanısı, kemik iliği biyopsisi ve kan testleri ile konur. Tedaviye erken başlandığında ve uygun şekilde yönetildiğinde, birçok ALL hastası tam iyileşme veya uzun vadeli remisyon elde edebilir.

ALL hakkında daha fazla bilgi ve tedavi seçenekleri için bir hematolog-onkolog veya uzman bir sağlık profesyoneli ile iletişime geçmek önemlidir. Bu, hastalığın özel durumuna göre kişiye özgü bir tedavi planı oluşturulmasına yardımcı olur.

ALL Belirtileri ve Semptomları

Akut Lenfoblastik Lösemi (ALL) belirtileri ve semptomları, vücutta aşırı miktarda olgunlaşmamış lenfoblast adı verilen hücrelerin birikmesi ve normal kan hücrelerinin üretiminin bozulması nedeniyle ortaya çıkar. ALL'nin belirtileri kişiden kişiye değişebilir, ancak şunlar en sık görülen semptomlardır:
 

  1. Halsizlik ve Yorgunluk:
    Anemi (kansızlık) nedeniyle, vücut yeterince oksijen taşıyamaz, bu da kişide sürekli halsizlik ve yorgunluk hissine neden olur.

  2. Ateş ve Enfeksiyonlar:
    ALL, bağışıklık sisteminin normal işlevini bozabilir, bu da kişiyi enfeksiyonlara daha duyarlı hale getirir. Sık sık tekrarlayan ateş ve enfeksiyonlar görülebilir.

  3. Kilo Kaybı:
    ALL, iştah kaybına ve kilo kaybına neden olabilir.

  4. Kemik Ağrıları:
    Kemik iliğindeki anormal hücre birikimi kemik ağrılarına yol açabilir, özellikle göğüs kemiği, bel ve bacaklarda ağrılar sık görülür.

  5. Lenf Bezi Şişmesi:
    ALL, lenf bezlerinin şişmesine (lenfadenopati) neden olabilir. Bu, boynun, koltuk altlarının veya kasıkların altında şişmiş lenf bezlerinin fark edilmesiyle belirti verebilir.

  6. Deri Değişiklikleri:
    ALL ciltte morluklar, kanamalar, peteşiler (küçük kan lekeleri) ve lekelerin oluşmasına neden olabilir.

  7. Kemik İliği Baskılanması:
    Kemik iliği, ALL'den kaynaklanan hücre birikimi nedeniyle normal kan hücrelerinin üretimini olumsuz etkileyebilir. Bu, düşük trombosit (trombositopeni), düşük akyuvar (nötropeni) ve düşük alyuvar (anemi) seviyelerine yol açabilir.

  8. Baş Ağrısı ve Bulantı:
    Beyinde bulunan lenfoblast hücrelerinin birikmesi baş ağrısı, bulantı ve kusmaya neden olabilir.

  9. Eklem Ağrıları:
    ALL, eklemlerde ağrı ve şişliğe neden olabilir.

     

Bu belirtiler, kişiden kişiye farklılık gösterebilir ve bazıları daha baskın olabilirken diğerleri daha hafif olabilir. Eğer kişide bu belirtilerden bir veya birkaçı belirginse, bir sağlık profesyoneli tarafından değerlendirilmelidir. ALL tanısı, kan testleri, kemik iliği biyopsisi ve görüntüleme testleri ile konur. Erken teşhis ve tedavi, tedavi başarısını artırabilir.

ALL Nedenleri ve Risk Faktörleri

  1. Genetik Yatkınlık:
    Aile geçmişi, ALL riskini artırabilir. Özellikle birinci derece akrabalarda (ebeveynler, kardeşler) lösemi öyküsü olan kişilerde risk daha yüksek olabilir.

  2. Genetik Mutasyonlar:
    ALL'ye yol açabilen genetik mutasyonlar, lenfoblastların normal hücre dengesini bozarak hızla çoğalmasına neden olabilir. Özellikle Down sendromu gibi genetik sendromlar ALL riskini artırabilir.

  3. Radyasyon Maruziyeti:
    Yüksek dozda radyasyona maruz kalmak, ALL riskini artırabilir. Özellikle radyasyon tedavisi alan kişilerde lösemi riski artabilir.

  4. Kimyasal Maruziyet:
    Bazı kimyasal maddelere maruziyet, ALL riskini artırabilir. Örneğin, benzen gibi kimyasalların uzun süreli maruziyeti risk faktörü olabilir.

  5. Virüsler:
    Bazı virüslerin (örneğin, T hücre lösemisi ile ilişkilendirilen HTLV-1) ALL riskini artırabileceği düşünülmektedir.

  6. Kemoterapi:
    Daha önce başka kanserlerin tedavisi için kullanılan yüksek doz kemoterapi, ALL riskini artırabilir.

  7. Yaş:
    ALL, çocuklarda ve yetişkinlerde farklı yaşlarda görülür. Çocuklarda daha yaygındır, ancak yetişkinlerde de görülebilir.

  8. Cinsiyet:
    Erkeklerde ALL riski biraz daha yüksek olabilir.

  9. Çevresel Faktörler:
    Çevresel faktörlerin (örneğin, pestisitler, sigara dumanı ve diğer çevresel toksinlere maruziyet) ALL riskini artırabileceği düşünülmektedir.
     

ALL'nin nedenleri karmaşıktır ve bu faktörlerin tek başına ya da bir arada rol oynayabileceği unutulmamalıdır. ALL gelişme riskini azaltmak veya belirleyici faktörleri önlemek için kesin bir yöntem bulunmamakla birlikte, risk faktörlerini tanımak ve doktor önerilerini takip etmek önemlidir. Ayrıca, genetik yatkınlık durumunda aile geçmişi hakkında bilgi sahibi olmak da önemlidir, çünkü bu risk faktörünü belirleyebilir ve erken teşhisi destekleyebilir.

ALL Tedavisi ve İlaçları

  1. Kemoterapi:
    Kemoterapi, kanser hücrelerini öldürmek veya büyümelerini kontrol altına almak için kullanılan ilaçlarla yapılan tedavi yöntemidir. Kemoterapi, ALL hücrelerini hedef alır ve normal hücrelere de zarar verebilir. Tedavi genellikle birçok farklı ilacın kombinasyonunu içerir ve dönemsel tedavi seansları şeklinde uygulanır.

  2. Kemik İliği Transplantasyonu:
    Kemik iliği transplantasyonu, kemik iliğinin zarar gördüğü durumlarda kullanılabilir. Bu işlem, kişiye sağlıklı kemik iliği hücreleri nakletmek anlamına gelir.

  3. Radyoterapi:
    Radyoterapi, özellikle kemik iliği hücrelerinin merkezi sinir sistemine veya diğer organlara yayıldığı durumlarda kullanılabilir. Yüksek enerjili ışınlar kanser hücrelerini yok etmek için kullanılır.

  4. Hücresel Tedaviler:
    Özellikle CAR-T hücre tedavisi gibi hücresel tedaviler, hastanın kendi T hücrelerinin genetik olarak değiştirilmesini içerir. Bu hücreler, kanser hücrelerini tanıyarak ve yok ederek tedaviye katkı sağlar.

  5. İlaçlar:
    ALL tedavisinde kortikosteroidler, antibiyotikler, antifungal ilaçlar ve diğer ilaçlar, semptomların yönetimi ve enfeksiyonların kontrolü için kullanılabilir.

  6. Destekleyici Tedavi:
    Kemoterapiye bağlı yan etkileri yönetmek ve enfeksiyon riskini azaltmak için destekleyici tedavi verilir. Bu, kan transfüzyonları, anti-metabolik ilaçlar ve diğer tedavileri içerebilir.
     

ALL tedavisi sıklıkla birçok ay veya yıl sürebilir ve kişinin tedaviye yanıtı takip edilir. Tedavi sonrası remisyon durumuna ulaşan birçok ALL hastası uzun vadeli sağlık sorunları olmaksızın sağlıklı bir yaşam sürdürebilir. Tedavi süreci boyunca hastaların ve ailelerinin psikososyal destek alması da önemlidir.
 

ALL tedavisi hakkında daha fazla bilgi ve spesifik tedavi seçenekleri için bir hematolog-onkolog veya uzman bir sağlık profesyoneli ile iletişime geçmek önemlidir. Bu uzmanlar, hastalığın özel durumuna ve tedavi ihtiyacına uygun bir tedavi planı oluşturabilirler.

bottom of page